Η Μονή Διονυσίου κτίσθηκε στα μέσα του 14ου αιώνα από τον μοναχό Διονύσιο με οικονομική ενίσχυση του αυτοκράτορα Αλεξίου Γ΄ Κομνηνού από την Τραπεζούντα. Αρχικά ονομαζόταν «Νέα Πέτρα».
Το 1535 καταστράφηκε από πυρκαγιά και ανοικοδομήθηκε εκ νέου. Πρόκειται για ένα από τα πιο τολμηρά μοναστηριακά κτίρια, στηριγμένο σε ένα βράχο που υψώνεται κατακόρυφα 80 μέτρα πάνω από την θάλασσα. Μέσα στη Μονή Διονυσίου βρίσκεται και ο αμυντικός πύργος κτισμένος το 1520 και χρησιμοποιείται κατά εποχές για την φύλαξη της πολύτιμης βιβλιοθήκης της. Έχει επίσης 15 παρεκκλήσια.
Το καθολικό της Μονής τιμά το Γενέθλιο του Ιωάννη του Προδρόμου. Κτίστηκε το 1537-1547 και τοιχογραφήθηκε από τον ζωγράφο Τζώρτζη, έναν από τους κύριους εκπροσώπους της Κρητικής Σχολής των μέσων του 16ου αιώνα.
Η τράπεζα έχει τοιχογραφηθεί στα μέσα του 16ου αιώνα. Η Μονή διαθέτει μια από τις πιο αξιόλογες συλλογές έργων τέχνης (κυρίως φορητών εικόνων) και χειρογράφων εικονογραφημένων. Ξεχωρίζει η εικόνα «ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ», η οποία είναι κατασκευασμένη από το Ευαγγελιστή Λουκά με κερί. Η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει 804 χειρόγραφα, 27 περγαμινά ειλητάρια και 5.000 έντυπα βιβλία.
Η Μονή Διονυσίου είναι πέμπτη στην ιεραρχία των μονών του Αγίου Όρους. Μετατράπηκε σε κοινόβιο το 1805 με σιγίλιο του Πατριάρχη Καλλινίκου του Ε. Στη μονή ζουν 45 μοναχοί και άλλοι δέκα στα εξαρτήματά της, τα οποία είναι δύο καθίσματα και τέσσερα κελιά.
Φωτογραφίες: Wikipedia